In hogere sferen? Onderzoek naar het middelengebruik bij Vlaamse studenten.
Samenvatting
Dit onderzoek ging van start in 2005 in de Associatie Universiteit en Hogescholen Antwerpen (AUHA). Vier jaar later, in 2009, werd de onderzoekspopulatie uitgebreid naar de Associatie Universiteit Gent (AUGent). Nog eens vier jaar later, in 2013, kwamen daar ook nog de studenten van de KU Leuven en de toenmalige Katholieke Hogeschool Limburg bij. Voor de laatste wave, in 2017, werd samengewerkt met alle Nederlandstalige hoger onderwijsinstellingen van Vlaanderen en Brussel, wat een steekproef van 36.041 studenten opleverde. Deze steekproef werd gewogen volgens geslacht, leeftijd en instelling. De resultaten van dit onderzoek geven het meest representatieve beeld tot nu toe van middelengebruik en gedragsverslavingen bij Vlaamse studenten. Zo toont dit onderzoek dat het overgrote deel van de studenten op een verantwoorde manier omgaat met het gebruik van middelen. Toch is er een substantiële groep studenten die symptomen van problematisch middelengebruik en risicogedrag vertoont.
Doelstelling
Op basis van de onderzoeksresultaten worden risicogedragingen en –groepen afgebakend: studenten met symptomen van problematisch alcoholgebruik, frequente binge drinkers, frequente gebruikers van illegale drugs, dagelijkse gebruikers van slaap- en kalmeermiddelen,…. Aan de hand van literatuuronderzoek worden handvatten aangereikt om deze groepen, evenals groepen die contextueel meer risico lopen op probleemgebruik (bv. kotstudenten) gerichter preventief en curatief te bereiken.
Onderzoekspopulatie
Alle studenten van alle hoger onderwijsinstellingen konden deelnemen aan de online-enquête. De steekproef werd gewogen volgens geslacht, leeftijd en instelling
Voornaamste resultaten
Twee derde van de studenten drinkt minder dan 10 standaardglazen per week. Deze studenten drinken gemiddeld drie standaardglazen alcohol per week. De overige studenten drinken aanzienlijk meer dan deze norm voor aanvaardbaar gebruik. Zij drinken gemiddeld 29 standaardglazen per week. Ondanks deze grote groep studenten die verstandig lijkt om te gaan met alcohol heeft ruim de helft van de studenten toch een verhoogd risico op problematisch gebruik. Dit betekent dat ook een deel van de studenten die minder dan de norm drinken er (soms) een risicovol drinkpatroon op na houden. Denk hierbij aan indrinken, binge drinken...
Er zijn aanzienlijke verschillen tussen mannen en vrouwen op vlak van alcoholgebruik. Hierbij ligt de consumptie, volgens quasi alle indicatoren, hoger bij mannen dan bij vrouwen.
Het idee dat het gebruik van stimulerende medicatie om studieprestaties te verbeteren een gangbare praktijk is in het hoger onderwijs, blijkt volgens dit onderzoek niet te kloppen. Zo gebruikte enkel 4% van de studenten in het afgelopen jaar stimulerende medicatie om deze reden. Deze studenten doen dit voornamelijk tijdens blok- en examenperiodes. Bovendien blijkt twee derde van deze studenten slechts af en toe tot zelfs nooit het gewenste effect te ondervinden.
Van de illegale middelen is cannabis de meest gebruikte onder studenten. Bijna een kwart van de studenten gebruikte cannabis in het afgelopen jaar. Het gebruik van cannabis neemt aanzienlijk af tijdens blok- en examenperiodes.
Output
Van Damme, J., Thienpondt, A., Rosiers, J., De Bruyn, S., Soyez, V., Sisk, M., Van Hal, G. & Deforche, B. (2018). In hogere sferen? volume 4. Een onderzoek naar het middelengebruik bij Vlaamse studenten. Brussel: VAD.
De Bruyn, S., Wouters, E., Ponnet, K., Van Damme, J., Maes, L., Van Hal, G.; Task Force substance use in Flemish universities and colleges (2018) Problem drinking among Flemish students: beverage type, early drinking onset and negative personal & social consequences. BMC Public Health, 18 (1), 234.
De Bruyn, S., Wouters, E., Ponnet, K., Van Damme, J., & Van Hal, G. (2017). The psychometric properties of a shortened Dutch version of the consequences scale used in the Core alcohol and drug survey. PloS one , 12 (12), e0187876.
Van Damme, J., Hublet, A., De Clercq, B., Kuntsche, E., Maes, L., Clays, E. (2017) Who does not cut down? Comparing characteristics and drinking motives of drinkers and abstainers in the exam periods. Journal of American College Health, 65:8, 558-566.
Van Damme, J. (2016). Determinants of alcohol use among students in higher education. PhD thesis Ghent University. Gent: Universiteit Gent
van Wel, J. H., Rosiers, J. F., & Van Hal, G. (2016). Changes in Drug Use Among Belgian Higher Education Students: A Comparison Between 2005, 2009, and 2013. Substance use & misuse, 1-7.
Van Damme J, Hublet A, De Clercq B, McAlaney J, Van Hal G, Rosiers J, Maes L, Clays E. (2016). Context matters: Student-perceived binge drinking norms at faculty-level relate to binge drinking behavior in higher education. Addictive Behaviors. 59, 89-94.
Van Damme, J., Maes, L., Kuntsche, E., Crutzen, R., De Clercq, B., Van Lippevelde, W., Hublet, A. (2015). The influence of parental drinking on offspring’s drinking motives and drinking: a mediation analysis on 9 year follow-up data. Drugs and Alcohol Dependent, 149, 63- 70.
Rosiers, J., Van Damme, J., Hublet, A., Van Hal, G., Sisk, M., Si Mhand, Y., & Maes, L. (2014). In hogere sferen? volume 3. Een onderzoek naar het middelengebruik bij Vlaamse studenten. Brussel: VAD.
Van Damme, J., Maes, L., Clays, E., Rosiers, J.F., Van Hal, G., & Hublet, A. (2013). Social motives for drinking in students should not be neglected in efforts to decrease problematic drinking. Health Education Research, 28(4), 640-650.
Rosiers, J., Hublet, A., Van Damme, J., Maes, L., & Van Hal, G. (2011). In hogere sferen? Volume 2. Een onderzoek naar het middelengebruik bij Vlaamse studenten. Antwerpen: Universiteit Antwerpen.
Boot, C.R.L., Rosiers, J.F.M., Meijman, F.J., & Van Hal, F.G. (2010). Consumption of tobacco, alcohol and recreational drugs in university students and the Netherlands: the role of living situation. International Journal of Adolescent Medicine and Health, 22, 527-34.
Rosiers, J., & Van Hal, G. (2008). Stimulant medication use among Flemish students: results from an exploring secondary data analysis 1965-2005. Archives of Public Health, 67, 169-178.
Van Hal, G., Rosiers, J., Bernaert, I., & Hoeck, S. (2005). In hogere sferen? Een onderzoek naar het middelengebruik van Antwerpse studenten. Antwerpen: Universiteit Antwerpen.
Online artikels & rapporten
Contact
Algemene info
Looptijd
Doorlopend project
Methode
Type
Gefinancierd door
Product
Discipline
Regio
Status
Datum laatste wijziging: 02/08/2018
Dit item aanpassen
