VAD-visie: Cannabisbeleid

Het cannabisdebat is zowel nationaal als internationaal al geruime tijd zeer actueel. Van in de huiskamer tot op de hoogste beleidsniveaus wordt er gediscussieerd over de legalisering of regulering van cannabis. Zo hervormden al verschillende landen hun cannabisbeleid of hebben ze daar heel concrete plannen toe. Dit zijn interessante proeftuinen. Ze voeden de discussie over hoe ons cannabisbeleid beter kan tegemoetkomen aan de noden van onze maatschappij.
© Afbeelding van 7raysmarketing via Pixabay

Vertrekkend vanuit het gezondheids- en welzijnsperspectief

Als koepelorganisatie van bijna 80 organisaties die werkzaam zijn op het terrein van de alcohol- en drugproblematiek wenst het Vlaams expertisecentrum voor Alcohol en andere Drugs (VAD) in dit debat niet afwezig te blijven. Onze visie op cannabis, cannabisgebruik en het cannabisbeleid vertrekt vanuit een gezondheids- en welzijnsperspectief. De ervaringen uit de praktijk en de huidige wetenschappelijke kennis vormen de basis van deze visienota.

Deze tekst kwam tot stand binnen de adviesgroep cannabisbeleid op VAD met vertegenwoordigers uit de Vlaamse alcohol- en drugsector. Dit standpunt wordt ingenomen door VAD als vzw en werd verwezenlijkt buiten haar activiteiten als partnerorganisatie binnen het Vlaamse preventieve gezondheidsbeleid voor alcohol, drugs, gamen, gokken en psychoactieve medicatie.

In deze visietekst ligt de focus enkel op het gebruik van cannabis als genotsmiddel. Deze gebruiksvorm is erg verschillend van medicinaal gebruik. Zowel wat betreft de groep mensen die gebruikt als de toepassingen en de noden (Bawin, 2019). Daarom worden beide gebruiks- vormen beter apart benaderd. Dit wordt vandaag nog te weinig gedaan, met nadelige gevolgen voor patiënten en mensen die cannabis als genotsmiddel gebruiken. Zo staat de illegaliteit van cannabis al decennialang het objectieve debat en onderzoek over de medicinale toepassingen van cannabinoïden in de weg. Bovendien draagt de illegaliteit bij aan de stigmatisering en criminalisering van patiënten die cannabis medicinaal gebruiken. Anderzijds wordt het medische potentieel van cannabis en cannabinoïden geregeld misbruikt om het gebruik van cannabis als genotsmiddel te legitimeren. Cannabis wordt daarbij als veilig en voordelig bestempeld en de risico’s ervan worden geminimaliseerd. Dit terwijl een correcte inschatting van de risico’s juist noodzakelijk is om gezondheids- en welzijnsproblemen in een recreatieve context te voorkomen of beperken.

In een notendop

In deze nota staan we stil bij de streefdoelen van een beleid voor cannabis als genotsmiddel, dit vanuit het perspectief van de bescherming van gezondheid en welzijn. Daarnaast worden een aantal werkpunten aangeduid met betrekking tot het huidige beleid, opdat gezondheids- en welzijnsrisico’s maximaal beperkt worden.

Samengevat:

  • Ontraden van cannabisgebruik blijft de eerste keuze. Daarom moet voldoende ingezet worden op preventie.
  • Voor mensen die cannabis gebruiken moeten risicobeperkende initiatieven voorzien worden.
  • Voor mensen die problematisch cannabis gebruiken moet een ruim en gediversifieerd hulpverleningsaanbod voorzien worden.
  • Basisvoorwaarden voor bovenstaande zaken zijn een evenwichtige wetgeving,een éénduidig toepassen van de wetgeving en voldoende middelen voor preventie en hulpverlening.
  • Een evenwichtige wetgeving decriminaliseert aan de vraagzijde en reguleert zeer strikt aan de aanbodzijde. Hierdoor wordt een beter kader gecreëerd om te werken aan gezondheids- en welzijnsbevordering.

Hieronder kan je de uitgebreide nota downloaden.

Joris Van Damme, Fred Laudens en Lyssa Toyinbo 
Themagroep cannabis