Reactie naar aanleiding van ongeval bij het snuiven van drijfgas

In de voorbije maand vonden twee ongevallen plaats als gevolg van het snuiven van butaan- of aanstekergas. Het snuiven van vluchtige snuifmiddelen is geen recent fenomeen. Reeds tientallen jaren worden periodiek ongevallen als gevolg van het snuiven van middelen gemeld. De producten die daarvoor gebruikt worden, kunnen variëren (soms gaat het om vluchtige, organische oplosmiddelen zoals benzine, soms gaat het om drijfgassen in spuitbussen en soms gaat het om verdovingsmiddelen zoals ether). Het gaat vaak om producten die gemakkelijk en relatief goedkoop in de handel te krijgen zijn zoals benzine, disolvant, ether, lijm, drijfgassen, gas uit sigarettenaanstekers, antivries enzovoort.

Het gebruik is typisch voor zeer jonge tieners en past in hun experimenteergedrag. Ervaringen in het buitenland tonen aan dat het vaak om erg lokale en tijdelijke fenomenen gaat. Het snuiven van deze stoffen geeft een dronken roeseffect dat hoogstens een paar minuten duurt. Zelden leidt het tot langdurig gebruik, laat staan tot een vorm van afhankelijkheid (verslaving). De jongeren gaan evenwel voorbij aan de risico's die aan het gebruik van deze producten verbonden zijn. Die zijn tweeërlei:

1. Vooreerst gaat het (meestal) om zeer brandbare producten, die, zoals in de recente gevallen, kunnen leiden tot ontploffing en brand. Brandwonden (en dan vooral aan de handen en in het gelaat) zijn mogelijke levenslange gevolgen van gebruik. Andere stoffen zijn erg irriterend voor de huid en de ogen en kunnen op die manier voor brandwonden zorgen. Bij het inademen van gas uit spuitbussen en gasflessen ontstaat door de druk ook de kans op vrieswonden in de mond en keelholte. Soms worden snuifmiddelen opgesnoven in een plastic zak en loopt de gebruiker gevaar op verstikking.
2. Gebruik van vluchtige snuifmiddelen veroorzaakt daarenboven prikkeling van de slijmvliezen, mond, neus, keel en luchtpijp, wat kan leiden tot ademhalingsstoornissen. Door zuurstofgebrek in de hersenen kunnen hartkloppingen en gevaarlijke bloeddrukschommelingen ontstaan. Wanneer men doorgaat kan men bewusteloos of in coma raken. In uitzonderlijke gevallen kan dit leiden tot hartstilstand met de dood tot gevolg.

Vluchtige snuifmiddelen worden meestal door zeer jonge en onervaren jongeren gebruikt. De dosering is moeilijk te controleren en ongelukken zijn nooit veraf. Berichten over gebruik van vluchtige snuifmiddelen door jongeren veroorzaken vaak een (tijdelijke) stijging van experimenteergedrag, als gevolg van nieuwsgierigheid en experimenteerdrang bij deze leeftijdsgroep, zeker gezien het gemak waarmee men zich deze producten kan aanschaffen.

Regelgeving om mogelijk misbruik van dit gamma stoffen aan banden te leggen, lijkt erg moeilijk. Daarom is het nu vooral belangrijk om jongeren te informeren over de risico's van het gebruik van vluchtige snuifmiddelen en om ouders, opvoeders en winkeliers attent te maken op het mogelijke misbruik van deze producten door jongeren. Toezicht door ouders (en al wie mee verantwoordelijk is voor de opvoeding van jongeren) en signaleren van 'verdachte' aankopen door jonge tieners zijn geen overbodige maatregelen.